AYDIN HASAN / ANKARA – KIZILELMA, havacılık tarihinde görüş ötesi hava-hava füzesi kullanarak jet motorlu bir hava hedefini vuran ilk insansız savaş uçağı oldu. Dünyada insansız savaş uçağı projelerinin hiçbiri hava-hava atış kabiliyetine sahip değil. ABD’nin insansız muharip uçak projesi LongShot, AIM-120 AMRAAM hava-hava füzesi atabilecek. ABD’de geliştirme çalışmaları sürerken KIZILELMA test atışıyla hava-hava muharebesi yeteneğini kanıtlayan dünyadaki ilk ve tek platform olarak tarihe geçti.
Kol uçuşu
Merzifon 5. Ana Jet Üssü’nden havalanan beş adet F-16 savaş uçağı, Sinop semalarında KIZILELMA ile buluştu. F-16’lar ile gökyüzünde beşli kol uçuşu gerçekleştiren KIZILELMA, insanlı-insansız müşterek harekât yaparak geleceğin hava muharebe konseptini sergiledi. Bayraktar AKINCI TİHA da tarihi anları havadan görüntüledi.
Üç milli sistem
Baykar’dan yapılan bilgilendirmeye göre;myüksek hızlı jet motorlu hedef uçak, KIZILELMA üzerinde bulunan ve ASELSAN tarafından geliştirilen MURAD AESA radarı ile tespit edilerek takibe alındı. Hedefin radar tarafından hassas bir şekilde işaretlenmesinin ardından KIZILELMA, TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen GÖKDOĞAN görüş ötesi hava-hava füzesini ateşledi. Füze, hedef uçağı tam isabetle vurdu. Bu testle KIZILELMA’nın havadan havaya taarruz yeteneği ispatlandı.
Türk havacılık tarihinde ilk kez milli bir uçaktan, milli hava-hava füzesi, milli bir radar tarafından güdümlenerek hava hedefine karşı ateşlendi. Böylece hava-hava görev zincirinin tüm halkaları tamamen milli imkânlarla icra edilmiş oldu.
Maliyet ortadan kalkıyor
Hava-hava muharebe yeteneğine sahip insansız muharip uçak ile pilot maliyeti ortadan kalkıyor. En önemlisi ise uçağın vurulması durumunda can kaybı olmayacak. RAND Corporation’ın hesabına göre; ABD’de bir F-16 pilotunun yetişme maliyeti 6 milyon 780 bin dolar. Bu maliyet F-35’te 12 milyon, F-22’de ise 13 milyon doları aşıyor. Emekli Hava Tümgeneral Beyazıt Karataş’ın anılarında yer verdiği bilgilere göre ise Türkiye’de Harp Okulu’ndan uçuş eğitimine kadar bir pilot teğmenin maliyeti 3 milyon doları buluyor. 250 saat uçuş yapan bir pilotun maliyeti 6 milyon dolar olarak hesaplanıyor. Ortalama 15 yıl hizmet eden bir pilotun maliyeti 30 milyon dolar olarak kabul ediliyor.
Selçuk Bayraktar, Merzifon’dan kalkan F-16 savaş uçağının kokpitinde yer alarak tarihi atışa havadan nezaret etti.
‘Çığır açıyoruz’
Milli Savunma Bakanlığı’nın konuyla ilgili paylaşımında “Asker millet olarak ilkleri gerçekleştirmeye, evlatlarımızın geleceği için çığır açmaya devam ediyoruz” ifadesi kullanıldı. Paylaşımda, “Evlatlarımızın geleceği için tarih yazmaya devam eden milletimizin kahramanlarını gönülden kutluyoruz” denildi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, “Dünyada ilk kez, bir insansız savaş uçağı, görüş ötesi havadan havaya füze ile hedefini başarıyla vurdu. Milli teknoloji kapasitemiz, hava üstünlüğünün kurallarını yeniden yazan bir seviyede” dedi.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, “Gökyüzünde yeni bir çağ” başlığıyla yaptığı paylaşımda, “İnsansız bir savaş uçağının görüş ötesi angajmanı başarıyla gerçekleştirmesi, sensör füzyonundan uçuş kontrol algoritmalarına, radar teknolojilerinden hava-hava füzesine uzanan geniş bir mühendislik zincirinin aynı hedefte bütünleştiğini gösteriyor” ifadesini kullandı.
Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar, “Türk Silahlı Kuvvetleri’ne, Savunma Sanayii Başkanlığı’na, ASELSAN’a, TÜBİTAK SAGE’ye ve Baykar’daki yol arkadaşlarıma, bu milletin bir mühendis evladı olarak şükranlarımı sunuyorum” ifadesine yer verdi.
KIZILELMA, kanat altında taşıdığı TÜBİTAK SAGE tarafından geliştirilen GÖKDOĞAN görüş ötesi hava-hava füzesini ateşledi.
Dünya basınında geniş yankı buldu
Bayraktar KIZILELMA’nın hedefini vurması dünya basınında geniş yankı buldu. İsrail’in Maariv gazetesi, “Türkiye semalarında tarih yazıldı; dünya ordularının sadece hayalini kurabildiği bir müdahale/önleme, bir İHA tarafından gerçekleştirildi. Türkiye küresel ölçekte bir atılım sergiledi; KIZILELMA hizmete girmeden önce gelişmiş bir havadan havaya füzeyle hedefi başarıyla vurdu ve uluslararası İHA rekabetinde yeni bir çıta belirledi. Bu gelişme, KIZILELMA’nın şu anda küresel rakiplerinin ne denli önünde olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
‘Yeni dönem açıldı’
Rusya’nın TASS haber ajansı, KIZILELMA için ‘Dünya havacılık tarihine geçti” derken, Azerbaycan Devlet Haber Ajansı AZERTAC, “Hava muharebesinde yeni bir sayfa açtı” ifadelerini kullandı. Sputnik Armenia ise “Şimdiye kadar dünyada hiçbir insansız platform, havadaki hedeflere ateş edemiyordu. Türkiye yeni bir dönemin kapılarını açtı” diye yazdı. Yunanistan’daki “ptisi” isimli haber sitesinde “Hava kuvvetleri savaşına kesinlikle yeni bir boyut kazandırıyor” ifadesi yer aldı. Arap dünyasının önemli gazetelerinden Alquds da, “Bir F-16 savaş uçağını düşürülmesi, Batı’daki savaş uçağı üreticilerini, Rusya’yı ve Çin’i endişelendiriyor” başlığıyla haberi duyurdu.
F-16’lar ile kol uçuşu gerçekleştiren KIZILELMA, insanlı-insansız müşterek harekât yaparak geleceğin konseptini sergiledi.
‘Milli zincir kuruldu’
■ Baykar Genel Müdürü Haluk Bayraktar, KIZILELMA’nın havacılık tarihinde yeni bir çağ başlattığını belirterek, “Sinop semalarında tarihi bir ‘milli zincir’ kuruldu” notunu düştü.
■ ASELSAN’ın açıklamasında ise “ASELSAN mühendisliğinin ürünleri MURAD AESA Burun Radarı, RF Arayıcı Başlık Radarı, milli IFF, milli haberleşme sistemleri ile hedef tespit ve angajman sürecini üstün hassasiyetle yöneterek kritik rol oynadı” denildi.
Radarın birinci ligi
AESA radarını üreten ülkeler içinde ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya, İsveç, Güney Kore ve Japonya var Türkiye de bu alanda birinci ligde… ASELSAN AESA Burun Radarı; eş zamanlı hava-hava ve hava-yer görevleri, çok sayıda hedef tespiti/takibi, görüş ötesi füze güdümü, yüksek çözünürlüklü yer görüntüsü oluşturma ile çok büyük yetenek kazanımı sağlıyor.
60-70 km’lik görüş ötesi menzil
■ Havacılık ve Savunma Sanayii Uzmanı Anıl Şahin, Bozdoğan ve Gökdoğan füzelerinin TÜBİTAK SAGE tarafından Göktuğ projesi kapsamında geliştirildiğini belirterek şunları söyledi: “Bozdoğan, görüş içi yani kısa menzilli görüntüleyici kızıl ötesi arayıcı başlığına sahip. ABD üretimi AIM-9 Sidewinder füzesinin muadili. 20-25 km uzaklıktaki hava hedeflerine karşı havadan atılıyor. Gökdoğan ise görüş ötesi bir hava-hava füzesi. Yine ABD üretimi olan AIM-120 AMRAAM’in bir muadili. Radar arayıcı başlığa sahip. Dolayısıyla menzili çok daha uzun, görüş ötesi. Yani pilotun kendi gözüyle göremediği ama radar ekranında gördüğü hedeflere, uzun menzillikteki nispeten hedeflere karşı kullanılıyor. 60-70 km’lik bir menzilinden bahsedebiliriz. Bu artıyor aynı zamanda geliştirme faaliyetleri devam ettiği için.”
Havadan izlediler
Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ziya Cemal Kadıoğlu, Muharip Hava Kuvveti Komutanı Orgeneral Rafet Dalkıran, ASELSAN Genel Müdürü Ahmet Akyol ve Baykar Yönetim Kurulu Başkanı Selçuk Bayraktar, F-16 savaş uçaklarının kokpitinde yer alarak tarihi atışı havadan izledi. TÜBİTAK SAGE Enstitü Müdürü Kemal Topalömer ve ROKETSAN Genel Müdürü Murat İkinci testi takip eden heyette yer aldı.
